08 Nisan 2021 - İnci'li Uzmanlar

Karbon Emisyonu Politikaları & Hedefleri

#uzmangörüşü #sürdürülebilirlik

İklim değişikliğinin mevcut ve gelecekte var olabilecek olumsuz etkileri; bireyleri, toplumları ve dünyayı bir an önce düşük karbonlu ekonomiye geçişe sevk etmektedir. Bu ihtiyaç, tüm ülkelere, her iş koluna, her iş süreçlerine ve tüm karar alma mekanizmalarına yansıması gereken bir aciliyet durumu olarak nitelendirilmelidir.

Bu aciliyet durumunun farkında olup; sıfır karbon emisyonlu olma yolunda bazı hedefler açıklayan ülkeler ve şirketler her geçen gün artıyor. Bu karbon hedeflerinin altında yer alan ‘’Paris İklim Anlaşması’’ en büyük itici güç olmakla birlikte, yasal bağlayıcılığa sahip evrensel ilk iklim değişikliği anlaşmasıdır. Bu anlaşmanın en temel hedefleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Küresel sıcaklık ortalamasındaki artışın 2°C’nin altında tutulması ve hatta 1.5°C sınırının benimsenmesi
• 2 yılda bir sera gazı envanterlerinin ve ulusal gelişmelerin takibinin yapılması
• Küresel olarak temiz enerjiye geçişin vazgeçilmez olduğunun vurgulanması

Bu anlaşmaya bağlı olarak Avrupa Birliği 2030 yılına kadar, 1990 yılına ait sera gazı emisyon seviyesini %40 oranında azaltmayı hedeflediğini; Mart 2019’da yayınlanan açıklamada ise mevcut hedeflerin sıkılaştırılması ve 2050 yılına dek Karbon Nötr hedefinin gerçekleştirilmesinden bahsetmiştir.

AB’nin yanı sıra aşağıdaki ülkeler ve şirketler de karbon hedeflerini yayınlayanlar arasında yer almaktadır. Kaynaklar, 2020 yılında AB tarafından gündeme gelen Yeşil Mutabakat ile karbon nötr hale gelmeyi planlayan ülkelerin yeni hedefleri sayesinde ortalama artışın 1,7 °C’nin altına düşürülmesi ve Paris Anlaşması hedeflerinin yakalanması mümkün olabileceğini vurgulamaktadır.

Ülke ve şirketlerin karbon hedeflerini değerlendirdiğimizde Karbon Nötr ve  net sıfır karbon arasında bazı farklar gözlemleniyor. Bu farklara bir göz atacak olursak;

Karbon nötr terimi hem ülkeleri hem de özel şirketleri emisyonları azaltmaya teşvik etmek için piyasaya dayalı mekanizmalar kuran Kyoto Protokolü'nden (1997) sonra önem kazanmıştır. Atmosferden yaydığımız kadar CO2 çıkarmak anlamına gelir; bu, karbon emisyonu ile karbonun atmosferden emilimi arasında bir dengeye sahip olmak anlamına gelir. Karbon nötr (veya karbon içermeyen) bir ürün veya şirket, atmosfere yaydıkları karbondioksiti net sıfır karbon emisyonuna ulaşmak için, genellikle farkı telafi etmek için karbon denkleştirmeleri veya krediler satın alarak uzaklaştırmaktadır.

Net sıfır karbon, küresel sıcaklıklardaki artışı 1,5 ° C'nin altına düşürmeyi amaçlayan Paris Anlaşması (2015) ile bağlantılıdır. - daha fazla hırs ve ciddi strateji gerektiren bir hedeftir. Paris Anlaşması hedefine ulaşmak için, küresel karbon emisyonlarının 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşması gerekmektedir.  Pek çok hükümet bu hedefi bir politika pozisyonu, taahhüt ya da niyet beyanı olarak görmektedir.

McKinsey’nin bir çalışmasına göre, 2050 yılına kadar net sıfır hedefine ulaşmak için şu adımların atılması gerekiyor:

• Kısa vadeli emisyonları azaltmak için maliyet açısından rekabetçi teknolojileri ve iş modellerinin hızla ölçeklendirilmesi
• Uzun vadede, sıfır emisyon teknolojilerinin ölçeğinin artırılması (Bunlar arasında; güneş ve rüzgâr enerjisi, elektrik araçlar ve şarj altyapısı, daha iyi bina yalıtımı ve bölgesel ısıtma sistemleri bulunuyor)
• Teknolojik altyapının oluşturulması için finansman mekanizmasının geliştirilmesi,
• Karbon ve hidrojen boru hatları gibi temel altyapılar için sermayeyi harekete geçirecek politik adımların atılması,
• Ar-Ge’ye yönelik kamu ve özel yatırımların artırılması
• Ağaçlandırmanın artırılması
• Ulaşım sektöründe şu anda yürürlükte olan otomotiv emisyon standartları gibi kanunların her sektör için hayata geçirilmesi

Yeşil ve döngüsel ekonomiyi amaçlayan Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın getireceği sınırda karbon düzenlemesi gibi yeni mekanizmalar bir çok ülke ve şirket için karbon çalışmalarının hızlandırılması gerektiğine işaret ediyor. İnci Holding Sürdürülebilirlik Strateji çalışmaları kapsamında karbon hedefinin belirlenmesi bizlerin de öncelikleri arasında olacaktır.

Kaynaklar:

http://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa

https://tr.wikipedia.org/wiki/Kyoto_Protokol%C3%BC

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/852322

https://www.gelecekburada.net/gelecegin-cevre-politikalari-karbon-notr-ve-karbon-negatif-olmak/

https://www.mckinsey.com/business-functions/sustainability/our-insights/how-the-european-union-could-achieve-net-zero-emissions-at-net-zero-cost

https://temizenerji.org/2021/01/06/karbon-notr-olma-konusunda-hangi-ulke-ne-taahhutte-bulundu/