05 Nisan 2023 - İnci'li Uzmanlar

Ek Kurumlar Vergisi (Deprem Vergisi) Yürürlükte Yerini Aldı

#uzmangörüşü #bilgiyleparla

Torba yasa (af) beklentisi ile vergi öngörüsü hazırlamaya çalıştığımız aylarda, ülkemizde etkisi çok ağır yaşanan deprem ile aynı torba yasaya kurumlar vergisine ek vergiler getiren bir düzenleme daha yapıldı. Bu beklenti geçmişteki uygulamalara bakıldığında deprem sonrası tüm mükelleflerin tahmin ettiği bir uygulamaydı.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen borçların yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifiyle depremden etkilenen illerin yeniden inşasında kullanılmak amacıyla kurumlar vergisi mükellefi şirketlerin, kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin yüzde 10 oranında; kurumlar vergisi istisnaları ile yurt dışından elde edilen ve en az yüzde 15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise yüzde 5 oranında tek seferlik ek vergi alınacak.
                                                                                                                                                                                                                                                     
TBMM’de yapılan görüşmelerde bir önergeyle Kanun metnine giren “ek vergi”, bir kısım kurumlar vergisi mükellefleri için sürpriz ve önemli bir finansal yük getirmiştir. Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler nedeniyle Hazine’nin yüklendiği ve ileride de yüklenmek zorunda kalacağı büyük mali yükleri bir nebze de olsa karşılaması için getirilen ve Kanun’da “ek vergi” olarak tabir edilen bu vergi kamuoyunda “deprem vergisi” olarak anılmaya başlanmıştır.

Ek vergi kurumlar vergisi mükelleflerince, 2022 (kendilerine özel hesap dönemi  tayin edilen kurumlarda 2023 yılında sona eren) hesap dönemi beyannamesinde, ek vergiden müstesna tutulmayan indirim ve istisnalar üzerinden, bazı indirim ve istisnalar için , bazı indirim ve istisnalar için ise %5 oranında hesaplanarak iki taksitte ödenecektir.

Ek verginin 2022 yılı yasalları ile ilişkilendirildiği  göz önüne aldığımızda, kaydi olarak yıl kapanışını yaptığımız şirketlerin bu ek vergi usul ve esaslarına göre kapanan yılın vergi karşılığını arttırmak dolayısıyla net kar/zarar hesaplarını yeniden kayıt olarak düzenlememiz  gerekmektedir. 

Nisan başı itibariyle yayınlanacak olan kurumlar vergisi beyannamelerinde bu verginin birleştirilerek mi? yoksa ayrı bir beyan ile mi? beyan edileceği de uygulamada henüz net değildir. Çünkü kurumlar vergisinde taksitli ödeme seçeneği yok iken ek verginin 2 taksitle ödenebileceği yayınlanan tebliğde belirtilmiş. Bu anlamda uygulamada nasıl beyan edileceği , geçmiş yıl kayıtlarının düzenlenmesi konularını beyan döneminde göz önünde bulundurmamız gerekiyor. 

2022 Aralık ve 2023 Ocak e-defter beyanlarımızda bu uygulamalara paralel kayıtların tamamlanması , dönemsel beyanlar açısından uygulayıcı meslek mensupları için bu değişikliklerin göz önünde bulundurulması gerekliliğini hatırlatmak isteriz. 

Yapılan Düzenlemeye göre ek vergi;
 
-Deprem bölgesinde mükellefiyeti bulunanlar vergiden muaf tutulacak, 
-Dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin hesaplanacak, gider ve indirim olarak dikkate alınamayacak ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyecek, 
-2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması, ödenecek ek vergi için bu döneme ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılmasına engel teşkil etmeyecektir. 

Ek vergi düzenlemesinin hangi vergi yada muafiyet türüne hangi oranda uygulanacağını özet tablo ile ve kanun metni linkini aşağıda ayrıca paylaşıyoruz.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-1.pdf