28 Mayıs 2021 - İnci'li Uzmanlar

Döngüsel Ekonomiyi Anlamak

#popüler #uzmangörüşü #sürdürülebilirlik #trendler

Her yıl 100 milyar tondan fazla kaynak ekonomiye aktarılırken, bunların %60'ından fazlası atık olarak ve iklim krizinin tetikleyicilerinden biri olan sera gazı emisyonu artışı ile sonuçlanıyor.¹ Günümüzde giderek artan çevre kirliliği ve iklim krizi, 8 milyara yaklaşan dünya nüfusunun ihtiyaçlarını karşılayacak tüm ürünlerin sıfır veya minimum düzeyde atık ve karbon ayak izi bırakarak üretilmesini; ürünlerin malzemelerinin sürdürülebilir olmasını ve her parçasının global ekonomiye geri dönüşüm ile tekrar kazandırılmasını gerektiriyor.

Mevcut ekonominin sunduğu ‘’al-yap-tüket-at ‘’temeline dayanan yaklaşımın yerini artık kaynakları verimli kullanmaya hizmet eden ve en az atıkla bu kaynakları uzun süre döngüde tutmayı hedefleyen bir sistem olan ‘’döngüsel ekonomi’’ye bırakmayı zorunlu kılıyor.

Yaklaşık 4,5 trilyon dolarlık küresel büyüme fırsatı sunacağı belirtilen döngüsel ekonominin ² maliyetleri azaltma, hammadde fiyat dalgalanmalarını azaltma, daha az kaynak kullanımı ile büyüme, daha dayanıklı işletmeler ,daha rekabetçi işletmeler ,yeni iş fırsatları yaratma, istihdamı arttırma, sürdürülebilir ürün ve hizmet ihracatı ve sera gazı emisyonlarını ve israfı azaltma gibi fırsatlar getireceği bekleniyor.

Avrupa Birliği, geçtiğimiz yıllarda sürdürülebilir ürün politikalarını içeren, yeni iş modellerini teşvik eden ve çevresel kirliliğe neden olan ürünlerin AB’ye girişini önleyen döngüsel ekonomi eylem planını devreye aldı. Bu eylem planı döngüsel ekonomi çerçevesinde üretim, ticaret ve değer zincirlerine yönelik asgari gereklilikler belirlerken; üretici sorumluluğuna ilişkin bazı yaptırımları da beraberinde getiriyor.

Otomotiv sanayisini ve AB Döngüsel Eylem Planı kapsamında ele alırsak; aracın hem daha uzun ömürlü hem dayanıklı olmasına yönelik kurallara ne kadar uyulduğuna,  geri dönüşüme ne kadar hizmet ettiğine ve geri dönüşüm olmuyorsa enerji dönüşümüne katkı sağlayacak bir geri dönüştürme ön görüsü olup olmadığına dikkat edileceğini söylemek mümkün.

Bu kapsamda, TAYSAD’ın Avrupa Yeşil Mutabakatı Bilgilendirme Semineri’nde değinilen bilgilere göre; AB Otomotiv sektörü inovasyona yılda 62 milyar $ harcıyor ve AB kurallarına göre, üretilen her aracın %95 oranında geri dönüşüme uygun olması ve aracın veya bir parçanın tasarım aşamasından itibaren «Döngüsellik» prensiplerine uygun olarak planlanması gerekiyor. Özellikle koltuk kumaşların- emniyet Kemerlerinin - plastik aksamlar geri dönüşümlü malzemelerden üretilmesi, araçlarda kullanılmayan aküler farklı amaçlar için revize olarak tekrar ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır. Aracın parçalarının daha uzun ömürlü hale getirilmesi çabası sürerken; bozulan, değişim zamanı gelen parçaların «geri dönüşümlü̈» olanlarla değiştirilmesi ve geri dönüşümü mümkün olmayan malzemelerden enerji üretimi sağlayıp sağlamadığına dikkat edilmesi de gündemde. Burada geri dönüşümlü malzeme kullanımının sanayicileri zorlayan tarafı; tüketicilerin kalite beklentilerinin karşılanması ve geri dönüşüm tesislerinin kurgulanması olarak karşımıza çıkıyor.

Döngüsel ekonomi eylem planının tüm sektörlerin dönüşümüne rehberlik etmesi bekleniyor; ancak tekstil, inşaat, elektronik ve plastik gibi kaynak-yoğun sektörler öncelikli olarak karşımıza çıkıyor. 2050 yılında temiz ve döngüsel bir ekonomi için endüstriyi harekete geçirmek için önümüzdeki 5 yıl içerisinde kararların alınması ve aksiyonlar için harekete geçilmesi çok önem arz ediyor.

Kaynaklar:

1: https://business4goals.org/PDF/Dongusel_Ekonomi_Rehberi.pdf

2: lacy, P. And RUTQVIST, J. (2016) Waste to wealth: the circular economy advantage. New York: Palgrave Macmillan.

3:https://yesildusunce.org/dl/uploads/yesilavrupamutabakati.pdf